Opvoedstijlen
In grote lijnen zijn we allemaal onder te verdelen in vier opvoedstijlen:
- Autoritair
Kenmerken: Er zijn veel regels, er is voor het kind geen ruimte voor inspraak of overleg, niet luisteren betekent straf.
Voordelen: het kind weet wat er van hem/ haar wordt verwacht.
Nadelen: de eigen IK van het kind kan zich moeilijk of niet ontwikkelen. Er is vrijwel geen mogelijkheid om zelfstandigheid te ontwikkelen, de autonomie van het kind wordt onvoldoende gezien en beantwoord. Het kind leert niet om op eigen benen te staan, om zelf na te denken en zal makkelijker beïnvloed worden door (de verkeerde) vrienden en de omgeving. - Toegeeflijk
Kenmerken: Er zijn nauwelijks regels, veel zo niet alles van wat het kind wil mag en wordt geregeld. De eisen, verwachtingen en behoeften van het kind staan centraal. Er wordt vrijwel nooit 'nee' gezegd. De ouders cijferen zichzelf teveel weg.
Voordelen: Er zijn vrijwel nooit conflicten. Ouders en kind zijn gelijkwaardig.
Nadelen: Dit kind leert geen grenzen. Het leert de waarde van geld niet. Het wordt zo verwend, dat het leert dat het zelf centraal staat. Dit kind zal onvoldoende of geen rekening houden met anderen. De ouders krijgen het heel zwaar als het kind gaat puberen. - Democratisch (deze stijl past heel goed bij hoogbegaafde kinderen)
Kenmerken: Er zijn regels, er zijn grenzen en er is overleg. Deze kinderen voelen de liefde van hun ouders doordat er naar ze geluisterd wordt, doordat ze serieus genomen worden, doordat ze grenzen krijgen als deze nodig zijn en doordat ze ruimte krijgen waar het kan. De ontwikkeling van het kind staat centraal, maar er is ook oog voor mogelijkheden en onmogelijkheden. Dit kind voelt zich gesteund.
Voordelen: Het kind leert zelf nadenken, leert om rekening te houden met een ander, leert dat het zelf de moeite waard is. Dit kind is van jongs af aan gewend om te overleggen met de ander. Er zullen weinig conflictmomenten en gedragsproblemen zijn. Dit kind heeft contact met de eigen IK, de eigen kern. Daardoor is het weerbaarder tegen negatieve invloed vanuit de omgeving.
Nadelen: Er zal veel gepraat/ gediscussieerd worden over het waarom. Het is belangrijk om te voorkomen dat het kind te vrij wordt. Er zijn grenzen en die moeten bewaakt worden, deze grenzen worden door de ouders bepaald. Democratisch opvoeden kost veel tijd en energie. - Verwaarlozend
Kenmerken: Als een kind aan zijn/ haar lot wordt overgelaten, dan ontbreekt een veilig thuis. Er zijn te weinig regels, er is te weinig toezicht, het kind kan niet genoeg bij de ouders terecht, de betrokkenheid van ouders bij hun kind schiet tekort. Het kind ervaart te weinig geborgenheid.
Voordelen: Voor de ouders is dit makkelijk, het kost weinig energie. De ouder is in staat om eigen activiteiten voorrang te verlenen (denk aan werk, sporten, uitgaan, opleiding).
Nadelen: Het kind leert niets van zijn ouders. Het kind zal veel eenzaamheid ervaren, zal zeer beïnvloedbaar zijn en de kans op de verkeerde vrienden is groot. Het kind voelt zich in de steek gelaten, onwaardig, niet geliefd. De kans op gedragsproblemen is groot.
Voel je niet schuldig.
Kom je tot de conclusie dat je het eigenlijk anders zou willen doen? Voel je dan niet schuldig!
We zijn allemaal gewend om bepaalde dingen op bepaalde manieren te doen, simpelweg omdat dat ons voorbeeld was. Nu je zelf een kind hebt gekregen en opvoeder bent geworden, leer je weer nieuwe dingen. Gelukkig kan je bijleren, ontwikkelen en groeien. Terwijl je dat doet geef je een positief voorbeeld. Je neemt het initiatief om iets dat je moeilijk vindt op te lossen en je durft om hulp te vragen. Voor ouders van hoogbegaafde kinderen is dit heel belangrijk om te weten en te doen!